Dư luận sau Phúc trình Nhân quyền Thế giới 2013
Thanh Trúc, phóng viên RFA
2014-03-01
2014-03-01
Phúc Trình Nhân Quyền Thế Giới 2013 mà Bộ Ngoại Giao Hoa Kỳ công bố hôm thứ Năm với những ngôn từ tương đối mạnh mẽ và dứt khoát, đã gợi sự chú ý sâu sắc nơi những người hằng quan tâm đến tình trạng quyền căn bản của công dân dưới một thể chế toàn trị độc đảng. Đó là phản ứng của người Việt bên ngoài và bên trong Việt Nam sau khi đọc phúc trình thường niên này.
Khẳng định
Báo cáo về tình trạng nhân quyền năm 2013 của Bộ Ngại Giao Mỹ đã có những từ ngữ không còn ngoại giao nữa mà có tính chất khẳng định, là phát biểu của ông Đặng Xương Hùng, cựu lãnh sự Việt Nam ở Thụy Sĩ, xin tị nạn tại đây tháng Mười năm 2013, tháng Mười Hai 2013 chính thức gởi đơn tuyên bố ra khỏi đảng. Được hỏi về phản ứng của ông trước phần phúc trình về Việt Nam, nhà cựu ngoại giao từng tham dự cuộc vận động nhân quyền trước ngày Việt Nam giải trình UPR tại Geneve, kế đó là đọc bài tham luận về nhân quyền Việt Nam do UN Watch tổ chức ở Geneve hôm 25 tháng này. Theo ông Đặng Xương Hùng, đây là kết quả cụ thể của những hoạt động quốc tế cũng như hoạt động của các phong trào dân chủ từ trong nước:
Họ cũng phải tính toán cái liều lượng, không đẩy VN vào thế khó mà làm sao thúc đẩy được nhân quyền nhưng mà cũng không tạo ra một sức ép nào đó để VN lại ngã về phía TQ.
-Đặng Xương Hùng
“Tôi nhất trí với những thông tin như vậy. Tôi cũng thêm một bình luận nhỏ thế này, tức là trong quan hệ giữa Mỹ với Việt Nam thì nhiều khi Mỹ lo là nếu làm căng thì sẽ đẩy Việt Nam vào với Trung Quốc. Tất nhiên họ cũng phải tính toán cái liều lượng, không đẩy Việt Nam vào thế khó mà làm sao thúc đẩy được nhân quyền nhưng mà cũng không tạo ra một sức ép nào đó để Việt Nam lại ngã về phía Trung Quốc hơn.
Một liên quan nữa là song song với nhân quyền thì Việt Nam rất mong đợi sẽ có những dấu hiệu tốt về TPP Hiệp Ước Đối Tác Xuyên Thái Bình Dương sau chuyến đi Việt Nam của ông Kerry. Sau đó, những phản ứng của các thượng nghị sĩ Mỹ thì ngay trong dư luận Việt Nam cũng đã thất vọng về chuyện TPP không thành công.”
Việt Nam thường sử dụng nhân quyền để mặc cả hơn thua với những lợi ích về kinh tế và thương mại, ông Đặng Xương Hùng nhận định tiếp, chính vì thế Hà Nội mạnh tay xoáy vào những đối tượng những vấn đề Hoa Kỳ đang lưu tâm, chẳng hạn việc y án đối với luật sư nhân quyền Lê Quốc Quân, việc đe dọa hành hung gia đình blogger Huỳnh Ngọc Tuấn, việc đánh đập nhà hoạt động dân chủ Nguyễn Bắc Truyển vân vân:
“Cách ứng xử của Việt Nam về vấn đề nhân quyền đều phải nằm trong tình hình như vậy để có thể mặc cả cho TPP.”
Từ trong nước, blogger Nguyễn Lân Thắng đánh giá cao phần thẩm định về Việt Nam trong Phúc Trình Thường Niên Về Nhân Quyền Thế Giới 2013 của Bộ Ngoại Giao Mỹ vì đây là lần đầu tiên anh nghe thấy một bản phúc trình nêu bật được vấn đề tổ chức dân sự, đầu mối của sự thay đổi thể chế và xã hội:
“Theo sự hiểu biết của tôi về tình hình Việt Nam thì tôi khẳng định bản đánh giá này là chính xác. Tôi nghĩ việc họ nhấn mạnh vào sự phát triển xã hội dân sự ở Việt Nam vì họ đã hiểu được rằng nếu bây giờ muốn có sự thay đổi thì trước hết Việt Nam phải có các phong trào dân sự phát triển. Mà ai là người thúc đẩy các phong trào xã hội dân sự phát triển? Chính là người dân thông qua các hội, nhóm, tổ chức của ho tự thành lập.
Sự phát triển của các xã hội dân sự sẽ là mầm mống cho các đảng phái chính trị ra đời từ trong lòng quần chúng ở Việt Nam. Từ trước đến nay thì các đảng phái các tổ chức tranh đấu cho tự do nhân quyền Việt Nam ở bên ngoài thì rất nhiều, thế nhưng hiệu quả thì phải nói chưa thực sự được bao nhiêu. Quan trọng là sự thức tỉnh sự tham gia của toàn bộ 90 triệu người dân Việt Nam.”
Chú trọng xã hội dân sự
Trong công cuộc tranh đấu nhân quyền cho đất nước,không chỉ dân mà thậm chí cả những đảng viên cộng sản, cả viên chức nhà nước, cả bộ đội, cả công an… đều có thể tham gia vào những cuộc vận động xã hội dân sự. Đó là điều mà trong tương lai sẽ là hướng mở ra cho phong trào đấu tranh đòi nhân quyền ở Việt Nam, blogger Nguyễn Lân Thắng kết luận.
Nhà báo Phạm Chí Dũng, một người bỏ đảng mà hồi đầu tháng này bị cấm xuất cảnh sang Thụy Sĩ để tham gia thuyết trình về nhân quyền Việt Nam trước khi đoàn Việt Nam ra trình bày về trách nhiệm của mình trong tư cách thành viên Hội Đồng Nhân Quyền Liên Hiệp Quốc:
“Cảm nhận đầu tiên của tôi về Phúc Trình Nhân Quyền Thế Giới năm 2013 khá kỳ lạ. Tôi nhớ một câu nói của ông David Shear, đại sứ Hoa Kỳ tại Việt Nam, hồi tháng Tư 2013, là “Đi một đường mỏng manh, a delicate line”. Đi một đường mỏng manh là khái niệm mà ông David Shear đặt trong ngoặc kép, nói về nhân quyền ở Việt Nam. Và dường như kỳ này Nhà Nước và Bộ Ngoại Giao Hoa Kỳ cũng đang đặt vấn đề liệu Việt Nam có thể đi một đường mỏng manh hay theo ngôn ngữ của Việt Nam là đi dây giữa Trung Quốc và Việt Nam hay là không.
Việc họ nhấn mạnh vào sự phát triển xã hội dân sự ở Việt Nam vì họ đã hiểu được rằng nếu bây giờ muốn có sự thay đổi thì trước hết Việt Nam phải có các phong trào dân sự phát triển.
-Nguyễn Lân Thắng
No comments:
Post a Comment