Mỹ-Việt ký thỏa thuận hạt nhân

Ngoại trưởng Hoa Kỳ và Việt Nam vừa ký một hiệp định hợp tác về hạt nhân, theo đó Mỹ có thể bán nhiên liệu và công nghệ cho Hà Nội.

Hiệp định hợp tác về sử dụng năng lượng hạt nhân vì mục đích hòa bình vừa được hai ông John Kerry và Phạm Bình Minh ký tắt sáng thứ Năm 10/10 bên lề Hội nghị cấp cao Asean lần thứ 23 tại Brunei.

Cũng sáng 10/10, ông Kerry đã hội kiến Thủ tướng Việt Nam Nguyễ́n Tấn Dũng bên lề sự kiện này.

Hiệp định hợp tác về hạt nhân dân sự, gọi tắt là Hiệp định 123, cho phép các công ty Mỹ vào thị trường Việt Nam thông qua hoạt động chuyển giao công nghệ và nhiên liệu hạt nhân.

Quan chức hai bên ca ngợi đây "là một tiến triển tích cực, là bước đi quan trọng trong việc tạo cơ sở pháp lý cho việc Việt Nam tiếp cận công nghệ cao của Hoa Kỳ về năng lượng hạt nhân và thúc đẩy hợp tác giữa Việt Nam và Hoa Kỳ trong lĩnh vực năng lượng hạt nhân dân sự trong tương lai".

Thế nhưng cũng có ý kiến cho rằng nó sẽ tăng thêm phức tạp cho nỗ lực của ông Obama trong kiểm soát công nghệ vốn có thể bị sử dụng để chế tạo vũ khí.

Tờ Wall Street Journal dẫn lời một quan chức Mỹ cao cấp nói Việt Nam đã đồng ý tuân thủ các tiêu chuẩn cao trong kiểm soát hạt nhân và đưa ra cam kết chính trị không làm giàu uranium (có thể sử dụng để chế tạo vũ khí).

Quan chức này cũng nói thỏa thuận mới cho Hoa Kỳ quyền kiểm soát hoàn toàn các nhiên liệu và công nghệ bán cho Hà Nội.

Hiệp định 123

• Hoa Kỳ bán nhiên liệu và công nghệ hạt nhân cho Việt Nam

• Việt Nam cam kết không phát triển vũ khí hạt nhân

• Hoa Kỳ hoàn toàn kiểm soát công nghệ và nhiên liệu bán ra

• Trong tương lai lâu dài Việt Nam có thể tự sản xuất nhiên liệu

Thoạt đầu, Việt Nam sẽ mua từ Mỹ nhiên liệu cho lò phản ứng hạt nhân trong tương lai của mình.

Tuy nhiên về lâu dài sau này, theo hãng tin AP, Việt Nam có thể tự sản xuất nhiên liệu hạt nhân ở trong nước, như làm giàu uramium hay tái chế thanh nhiên liệu.

Việt Nam đang có kế hoạch xây dựng nhà máy điện nguyên tử đầu tiên của mình ở tỉnh Ninh Thuận.

Phát triển hạt nhân vì hòa bình

Theo hiệp định nói trên, Việt Nam cam kết không phát triển vũ khí hạt nhân.

Thỏa thuận này được đánh giá là sẽ làm sâu thêm quan hệ kinh tế giữa Hoa Kỳ và Việt Nam nói riêng, cũng như các nước châu Á nói chung, trong bối cảnh Trung Quốc đang ngày càng lớn mạnh.

Nhiều nước khác, trong đó có Nhật Bản, Pháp và Hàn Quốc, đã tham gia vào lính vực hạt nhân ở Việt Nam.

Hiệp định hạt nhân mới được giới chức ngoại giao ký tắt sẽ phải qua Bộ trưởng Năng lượng và Ủy ban Điều hành Hạt nhân của Mỹ trước khi được đệ trình lên Tổng thống Barack Obama.

Trong trường hợp ông Obama chấp thuận thông qua, văn bản này sẽ được chuyển cho Hạ viện xem xét trong thời hạn 90 ngày. Nếu không có ý kiến phản đối, hiệp định sẽ có hiệu lực.

Trong cuộc hội đàm giữa Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng và Ngoại trưởng John Kerry, ông thủ tướng cũng đề cập tới quá trình đàm phán Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP) và tái khẳng định quyết tâm kết thúc đàm phán trong năm 2013.

Tiến trình đàm phán TPP của Hoa Kỳ đang gặp trục trặc do Chính phủ nước này phải đóng cửa một phần vì bế tắc ngân sách hoạt động.